|
-mavzu. Mikrob insektisidlar olish biotexnologiyasi
|
| bet | 66/109 | | Sana | 22.02.2023 | | Hajmi | 3.04 Mb. | | #43169 |
Bog'liq Biotexda bioxavfsizlik majmua 2022 Osimlikshunoslik Документ Microsoft Word, Apakxujayeva. Suv omborlari gidravlikasi, Fizikaning zamonaviy tatqiqot usullari MT, Aholi statistikasi B B Usmonov, A D Abdurahmonov Darslik Toshkent, 3333, 8-dekabr, Документ Microsoft Word, 01.2021, Manual TFP unified (2), Universitet Yoshlar ittifoqi takomillashtirish to`g`risida , 1-11, 4ma\'ruza, Izzatullayev, Toshpulatov taqriz ekologiya, эконометрика26-mavzu. Mikrob insektisidlar olish biotexnologiyasi.
Mashgʻulotning maqsadi. Ajratilgan toʻqimalar kulturasi odatda yoki kallusli, yoki shish (juda kam holatda) toʻqima boʻlishi mumkin. Kallusli kultura tabaqalashmagan hujayralardan tashkil topgan, tartibsiz toʻqimalardir. Keyinroq ular kallusliga ixtisoslashadi, ya’ni oʻziga xos ravishda tabaqalashadi..
Kerakli jihoz, reaktiv va asbob uskunalar: binokulyar lupa, skalpellar, ajratish ninalari, pakki, ushlagichli kiskichlar, steril ozuqa muxitli probirkalar, turli ulchamdagi probirkalar, kolbalar, pinset, qaychi, mikroigna, tayyor va vaqtinchalik preparatlar, kimyoviy moddalar, sxemalar. Jadvallar va boshqalar.
Mikrob insektisidlar olish biotexnologiyasi
In vitro sharoitida, asosan oq yoki sariqroq juda ham kam holatlarda och-yashil rangda boʻladi hujayralar qariganda, toʻq qoʻngʻir rangga kiradilar, bunga sabab ularda fenol birikmalarini toʻplanishi bilan bogʻliq. Vaqt oʻtishi bilan fenollar oksidlanib, linonga aylanadilar. Ulardan qutulish maqsadida oziqa muhitiga antioksidantlar qoʻshiladi. Kallus toʻqimalar amorf boʻlib, ma’lum bir anatomik tuzilishga ega emaslar, ammo kelib-chiqishi va oʻstirish sharoitiga qarab, har xil konsistensiyaga (suyuq quyuq va x.) ega boʻladilar
Hujayrani in vitro sharoitida differensiallangan holatdan didefferensiallangan holatga va hujayrani faol boʻlinishga oʻtishi, genlarni faolligini oʻzgarishi bilan boshlanadi. Bir genni faollashuvi va ikkinchisini repressiyaga uchrashi hujayradagi oqsil tarkibini oʻzgarishiga olib keladi. Kallusli hujayralarda oʻziga xos boʻlgan oqsillar paydo boʻladi va bir vaqtning oʻzida bargning fotosintez qiluvchi hujayralarida oqsillar miqdori pasayadi.
Ikki pallali oʻsimliklarda didefferensiallashgan genlarni repressiya va depressiya jarayonlari nisbatan oson oʻtadi.
Dedifferensiallashgan hujayrlarni kallus toʻqimalar hosil boʻlishiga olib keluvchi tartibsiz koʻpayishga oʻtishi bilan biokimyoviy va sitologik oʻzgarishlar sodir boʻladi. Zahiradagi moddalarni ishlatilishi va ixtisoslashgan hujayra organellalarini parchalanishi bilan dedifferensiallanish boshlanadi. Dedifferensiyani induksiyasidan 6-12 soat oʻtgandan keyin hujayra qobigʻi gʻovaklashib shishadi, mustaqil ribosomalar soni koʻpayib, Golji apparati elementlari soni ham oshadi. Bu oʻzgarishlar boʻlinishdan oldin boshlanadi.
Oʻstirishga qoʻyishdan oldin, eksplantlar hujayrasining metabolizmida oʻzgarishlar sodir boʻlishini, u esa dedifferensiya yoki travmatik sintez bilan bogʻliq boʻlishini hisobga olib qoʻyish zarur. Bunday jarayonlarni ajratish maqsadida eksplantlarni gormonlar saqlamaydigan muhitda 3-6 sutka davomida preinkubatsiya qilish tavsiya etiladi.
Kallusli hujayra oʻzini rivojlanish sikliga ega boʻlib, har qanday hujayrani rivojlanishini qaytaradi: boʻlinish, choʻzilish va differensiya va undan keyin qarish va hujayrani oʻlish davri. Kallusli differensiyani ikkilamchi deb atasa boʻladi, ammo uni morfogenez asosida yotuvchi hujayralarni ikkilamchi differensiyasi bilan aralashtirib yubormaslik kerak.
Epidemiologiya bu epidemik jarayon to‘g‘risidagi, uning rivojlanish qonuniyatlari va namoyon bo‘lish shakllari haqidagi fandir. Epidemiologiya tibbiyotning eng dastlabki rivojlanish davridayoq epidemiyalar to‘g‘risidagi fan sifatida vujudga keldi. Epidemiologiya fan sifatida yuzaga kelishining boshlang‘ich davrida uning o‘rganish sohasi epidemiya paytida kasallanishni o‘rganish edi. Tibbiyotning rivojlanishi bilan epidemiologik usulning imkoniyatlari ham oshib bordi. "Epidemiya" tushunchasi bu omma orasida ko‘plab uchraydigan hodisani anglatadi. O‘sha davrlarda eng ko‘p tarqalgan hodisa - bu yuqumli kasalliklar edi. Bakteriologik kashfiyotlar tufayli ommaviy kasallanishlarning sababi mikroorganizmlar ekanligi isbotlandi. Shu paytga kelib, "epidemiya" so‘zining ma’nosi har qanday kasallikning o‘sishi bilan emas faqat yuqumli kasalliklarning ko‘payishi bilangina bog‘liq bo‘lib qoldi. Epidemiologiyaning yangi nazariy bilimlarga asoslanib rivojlanishi o‘tgan asrning 1-2 choraklariga to‘g‘ri keladi va L. V. Gromashevskiy., V. A. Bashenin, E. N. Pavlovskiylar nomi bilan bog‘liq. Epidemiologiya fan va amaliyot ma’lumotlariga suyangan holda epidemiyalarning kelib chiqishi va rivojlanishini, ularning qanday sharoitlarda tarqalishini, ularga qarshi kurashish chora-tadbirlarni o‘rganuvchi epidemiyalar to‘g‘risidagi fan bo‘lib qoldi (D. K. Zabolotniy, 1927). Mikrobiologiya, immunologiya, yuqumli kasalliklar klinikasi sohalari bo‘yicha olingan bilimlarni tahlil qilish L. V. Gromashevskiyga epidemiologiya faniga yangicha ta’rif berish - yuqumli kasalliklarning odamlar jamoasi orasida paydo bo‘lishi, tarqalishi va tugashi asosida yotadigan ob’ektiv qonuniyatlarni o‘rgatuvchi, ularning oldini olish va yo‘qotish chora-tadbirlari to‘g‘risidagi fan 9 sifatida ifodalash imkonini berdi (L. V. Gromashevskiy, 1941). L. V. Gromashevskiy epidemiya tuShunchasini: "epidemiya" so‘zining ilgarigi tor ma’nosiga to‘g‘ri keluvchi "tor ma’nodagi epidemiya" va epidemik jarayon to‘g‘risidagi tuShunchalarga ajratdi. Epidemiologiya faqatgina epidemiyalar to‘g‘risidagi fan emas, balki kasallikning bir-biri bilan bog‘liq bo‘lmagan yakkam-dukkam hollaridan tortib, epidemiyaning yaqqol namoyon bo‘lishi bilan kechuvchi epidemik jarayon tug‘risidagi fan hisoblanadi. Bu davrga kelib ilmiy konsepsiyalarga asoslangan epidemiyaga qarshi chora-tadbirlar sezilarli natijalar berdi (chin chechak, toshmali terlama, vabo, o‘lat, bezgak kabi kasalliklarning yo‘qotilishi, difteriya, tulyaremiya, qizamiq kabilarning keskin kamayishi). Ammo bu natijalarga 1970 yillargacha erishildi. So‘nggi davrlarda va hozirgi paytga kelib, epidemiyaga qarshi chora-tadbirlar tizimi ijtimoiy talablarning hozirgi darajasiga javob berolmaydi. Epidemiyaga qarshi kurashish tizimining soni va samarasi mamlakatda kutilgan natijalarni bermadi va o‘z-o‘zidan bu tizimning nazariy asosidagi kamchiliklar ochilib qoldi. 1970 yillardan keyin kasallanishning pasayishi, epidemiyaga qarshi kurashish tizimining imkoniyatlari tugaganini ko‘rsatdi. Birinchi o‘rinda epidemiyalarga qarshi kurashish emas (epidemiyaning o‘zi umuman qolmadi) balki hozirgi paytda muhim ahamiyat kasb etgan onda-sonda uchraydigan kasalliklar bilan kurashish lozim bo‘lib qoldi.
|
| |
