|
Geoaxborot tizimining ilmiy asoslariGeoaxborot tizimining ilmiy asoslari
190
axborot-kommunikatsiya
texnologiyalari,
geoinformatika,
geodeziya,
kartografiya va kadastr sohasida zaruriy qonunchilik va me’yoriy bazaning
mavjudligi;
tashkiliy tuzilmaning mavjudligi: bosh markaziy tashkilot – Geodeziya va
kartografiya Milliy markazi (GKMM), Geoinfokadastr DUK, hududiy kadastr
xizmatlari va roʻyxatdan oʻtkazish ofislari.
Milliy
geografik
axborot
tizimi
(MGAT)
yagona
tizimga
integratsiyalanadigan, vazirliklar va idoralar tomonidan ularning vakolatlari va
vakolatlarning tarmoqlar boʻyicha taqsimlanishidan kelib chiqib yaratiladigan
axborot resurslari kompleksini oʻzida ifodalaydi.
MGAT– professional foydalanish barobarida oʻqitish ishlarida yoki ommaviy
foydalanish uchun ham ochiq koʻp sonli foydalanuvchilar tizimidir.MGATda
qatlamlar bir marta yaratiladi, zaruratga koʻra toʻgʻrilanadi, koʻp marotaba
foydalaniladi. MGAT tarkibida turli yoʻnalishdagi vakolatli vazirliklar va
idoralar tomonidan yaratiladigan jami bir necha yuz mavzuli qatlamlar boʻlishi
mumkin. MGAT ma’lumotlari qatlamlar koʻrinishida boʻladi va u asosan bazaviy
ma’lumotlar va boshqa mavzuli ma’mumotlarni oʻz ichiga oladi.
Bazaviy ma’lumotlarga quyidagilar kiradi:
yer kadastri;
koʻchmas mulk obyektlari;
transport tarmogʻi;
suv sathi;
chegaralar;
geodezik asos;
relyef;
aerofotosyomka.
Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
191
Boshqa mavzuli ma’lumotlarga quyidagilar kiradi:
suv toshqini zonalari;
demografiya;
energotizim;
suv tarmoqlari;
oqova suv tarmoqlari;
gaz va neft quvurlari.
MGAT ma’lumotlar bazalarining yagona topografik-geodezik asos bilan
uzviy bogʻliq u yoki bu jarayon holatini aks ettiruvchi toʻplamini oʻzida
ifodalaydi va bu quyidagilarni amalga oshirish imkonini beradi:
axborotni kompleks va yaqqol ifodalash;
axborotning fazoviy jihatdan aniq bogʻlanishi va tizimga solinishi;
jarayonlar va hodisalarni, xulosalarni kartaga tushirgan holda dinamik aks
ettirish va modellashtirish imkoniyati;
iqtisodiy va statistik tahlil dasturlari bilan birga qoʻshgan holda maqbul
boshqaruv qarorlarini tayyorlash.
6.2-rasm.
MGATning asosiy komponentlari (
Manba:
Samborskiy, 2010
)
|
| |
