M e y o z n in g a h a m iy a ti
Jinsiy usul bilan ko‘payadigan organizmlarda bir hujayradan 4ta
gametalar hosil bo‘lib, ulaming har biri ota-ona hujayralariga nis-
batan ikki marta kam xromosomalarga ega. Urug‘Ianish natijasida
ikki tagameta qo‘shilib, shu tur uchun xos xromosomalar soni tikla-
nadi. Meyoz bo‘lmagan dagametalar qo‘shilishi xromosomalar sonin-
ing ikki hissa oshishiga olib kelar edi.
M eyozgametalarda genlami yangi
kombinasiyalarini hosil
bo‘lishiga olib keladi. Bu esa avlodlaming genotipi va fenotipida
o‘zgarishlar yuzaga kelishiga olib keladi.
Demak, meyozning bi-
ologik roli jinsiy kopayish xususiyatiga ega organiznilarda avlod
-
dan -avlodga xromosomalarning o ‘zgarmas(doimi) soni saqlanadi.
Meyoz hayvonlarda gametalar hosil boMishda va o csimIiklarda spo-
ralar hosil bo‘lishida ro‘y beradi.
Mitoz
va
meyozning farqi.
Shunday qilib, mitoz boMinishida
bir somatik diploid hujayradan ikkita diploid hujayra hosil bo‘ladi.
Meyozninig ikkita bo‘linishi natijasida bitta diploid hujayradan 4 ta
gaploid hujayra hosil bo‘ladi va ularning har biri har xil irsiy axborot
to‘plamiga ega.Bu xromasomalar-ning tasodifiy tarqalishi va krossin
gover xodisasi bilan tushuntiriladi. Organizmlaming ko‘payishi alohida
olingan individning umrining uzunligi tumikidan ancha kam bo‘lgani
uchun turning tarixi o‘zaro almashinayotgan organizmlar avlodining
tarixidan iborat. Navbatdagi avlod ota-ona avlodining ko4payishidan
hosil bo‘ladi. K o‘payish tirik organizmlaming asosiy xususiyatlaridan
biri boMib u biologik turlar va hayotning davomiyligini ta’minlaydi.
Biologik ko‘payish jarayonida individlar sonining ortishi va ulaming
ota-ona organizmlarga o ‘xshashligi kuzatiladi. Bu esa avloddan- av
lodga irsiy axborot tashuvchisi DNKning o ‘tishi bilan bog‘liq.
