• I t a r is h n in g 3 fa z a s i
  • Yoyli trayektoriya bo‘yicha suzish




    Download 7,58 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet24/123
    Sana18.12.2023
    Hajmi7,58 Mb.
    #122199
    1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   123
    Bog'liq
    Yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari. (Suzish). Islamov I.S, Salimgareyeva R.R

    Yoyli trayektoriya bo‘yicha suzish
    Itarishni tushunishni boshlash uchun biz avval eslatib o ‘tilgan 
    “yoyli” suzish y o ia g i sifatida aytilgan oldinga harakatlanish naza- 
    riyasiga oydinlik kiritishimiz lozim, u yana “diagonal komponentlar 
    bilan ustun tarzda orqaga yo‘naltirilgan suzish” deb ham 
    ta’riflangan. Garchi itarishda siljish yoki qarshilik nazariyasi 
    ustunlik qilishida bahslar olib borilgan boisa~da, ular tajribali 
    suzuvchilar suvda tekis holatda harakatlanmaydi, balki bukilgan
    66


    holatni afzal ko ‘rishadi degan fikrga q o ‘shiladi (1960-yillardan 
    keyin). Eng yaxshi suzuvchilar suzish jarayonida ularda mavjud 
    b o ig a n barcha 3 ta oich am d an ham foydalanishadi.
    K o‘rib chiqilganda, egri suzish usuli ikki sababga ko‘ra foy- 
    dalidir:
    •u toiqinlanayotgan suvdan keyinda va kuch samarali ishla- 
    tiladigan tinch suv holida harakatni ariiqlab olishga imkon beradi;
    •u har bir harakatda oldinga harakat kuchini uzoq masofa va 
    uzoqroq vaqt uchun ishlatishda y o i ochadi, chunki q o ila r harakat 
    vaqtida tekis holat y oiag id an ko‘ra kengroq va yengiiroq harakat 
    qiladi.
    Q o in i tinch holdagi suvda harakatlantirish va orqaga hara- 
    katlanayotganda uzoqroq suzish usulini ishlatish nimaga o ‘xshaydi? 
    Keyingi rasmlar egri holat yoki orqaga to ‘g ‘ri diagonal suzish 
    usulini ko‘rsatuvchi 4 ta suzish usullarining har biriga misol b o ia d i.
    67


    5-rasm. Chalqancha.
    7-rasm. Erkin usul.
    68


    I t a r is h n in g 3 fa z a s i
    Har bir fazada dunyo miqyosida tan olingan suzuvchilar suv 
    ostida ularda rnavjud bo‘lgan har uchaia o ich am d an foydalanishadi, 
    Ular yoyli trayektoriya bilan orqaga m o‘ljal olishadi. Shunda, har 
    bir suzish vaqtida ular necha marta yo‘nalishli o ‘zgarishlar qilishlari 
    kerak? - degan savol tug4iladi.
    Tajribali sportchilar 2 ta y o iialishli o ‘zarishlar qilishadi. 2 
    marta ko‘p. Suv bizga toki bizning harakatimizga o ‘tguniga qadar 
    bir marta qarshilik qiladi va bizga yaqin orada stolb b o is a , bizga 
    qarshilik qilishga yordam beradi (esda saqlang: brass usulida 
    suzishda yagona oldinga harakatlanish yo‘nalishli o ‘zgarishi 
    mavjud, chunki q o ila r sonlargacha bormaydi.)
    Y o‘nalishli o ‘zgarishlar suv osti suzish usulida maxsus 
    nuqtalarda sodir b o ia d i. Birinchi o ‘zgarish suzishning 1/3 y o iid a
    sodir b o ia d i va ikkinchi o ‘zgarish 2/3 usulda. Qayerda yo‘nalishli 
    o ‘zgarishlar sodir b o iish ig a e ’tibor qaratib, biz suzish havzasini 3 
    f'azaga boiam iz, va har birining xarakteristikasini o ‘rganamiz (brass 
    suzish usuli faqatgina 3 fazaning 2 tasini o ‘z ichiga oladi). Garchi 
    ularni fazalar deb atasak-da, suzish havzasini 3 xil harakat qilishga 
    ajratilgan deb o ‘ylamang. Q o i bilan harakatlanib suzish suyuqlik 
    harakatidir va yo‘nalishli o ‘zgarishlar sekindir hamda sezilarsiz 
    o 'tad i.
    Uch suv osti oldinga harakatlanish fazalari: muallaq turish, 
    diagonal va fmishdir.

    Download 7,58 Mb.
    1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   123




    Download 7,58 Mb.
    Pdf ko'rish