• 3.7. I ll bobga oid savol va masalalar
  • Nazariy fizika kursi




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet70/240
    Sana08.01.2024
    Hajmi9,41 Mb.
    #132633
    1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   240
    V (r ,0 = -^(-r,r) 
    b o ig an id a zarrachalar manfiy ichki juftlikka ega b o ia d i.
    H Gamilton operatorining inversiyaga nisbatan invariantligi 
    juftlikning saqlanish qonunini ifodalaydi, y a’ni H va /operatorlar 
    o ‘zaro kommutativ operatorlar b o ia d i, y a’ni
    IH = H I
    Shunday qilib, agar yopiq sistema holati m a’lum 
    m usbat yoki 
    manfiy 
    juftlikka ega b o is a , u holda bu juftlik vaqt o ‘tishi bilan 
    saqlanadi.
    D ekart 
    koordinatalar 
    sistemasidagi 
    inversiya 
    almashtirishi 

    - x , у  
    —»
    - у , z 
    —> —z ning o ‘m iga sferik koordinatalar sistemasida
    105


    г -н> z,0 -> л -в ,(р ->ф + я) 
    (3.63)
    almashtirish olinadi. Koordinatalarning bunday almashtirishlarida в 
    burchakka b o g ‘liq b o ‘lgan zarrachaning muayyan impuls momentiga 
    ega b o ig a n to ‘lqin funksiyasi 
    Ylm(
    6
    ,q>) sferik funksiya orqali beriladi. 
    Berilgan (3.63) inversiya almashtirishlarida
    _у gimiip+n ) _
    Ff^icosd) - » ^ H(-cos0) = (-D ^^ C co sO ) 
    ga e g a b o ‘linadi. Shunday qilib, sferik funksiya ( - 1 ) 'songa ko‘payadi, 
    va
    (3.64)
    ga o'tadi, y a ’ni berilgan / kvant sonidagi holat juftligi
    a = (-l)'
    b o ia d i. Yuqoridagi ifodalardan ravshanki, holat juftligi m kvant 
    soniga b o g iiq emas, balki faqat I kvant soniga b o g iiq b o la r ekan.
    Demak, (-1)'=+1 
    (/-ju ft) b o ig an id a holatlar juft, yoki musbat 
    juftlikka ega b o ig a n holatlar deyiladi, agar 
    (-1 )'= -1 ( / - t o q ) 
    b o ig a n id a
    holatlar toq holatlarda b o iib , manfiy juftlikga ega 
    bolishad i.
    3.7. I ll bobga oid savol va masalalar
    1. Vaqt bo ‘yicha holatlam ing o'zgarishi qaysi tenglama orqali 
    ifodalanadi?
    2. Elektromagnit maydonda harakatlanuvchi zarracha 
    uchun 
    Shredinger tenglamasini ко ‘rinishi qanday bo ‘ladi?
    3. Stasionar holatidagi to ‘lqin funksiyasining vaqtga bog ‘liqligi 
    qanday ко ‘rinishda bo 'ladi?
    4. Masala: ib— = H'V tenglamaning ikkita yechimlari
    4*, =t//1exp^—
    jra*}', =i//,exp^-~£,f j m anjud bo ‘Isin,
    bunda
    bo 'Isin. 

    Download 9,41 Mb.
    1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   240




    Download 9,41 Mb.
    Pdf ko'rish