-MAVZU. OʻZBEKISTONDA OILA INSTITUNINI YANALA RIVOJLANTIRISH VA YOSHLARNI OILAVIY HAYOTGA TAYYORLASHGA OID DAVLAT SIYOSATI

Oilasi jamiyat tayanchi, insonning baxt qoʻrgʻonidir. Shu bois bugungi kunda mamlakatimizda oila institutini mustahkamlash davlat siyosatining ustuvor yoʻnalishlaridan biriga aylandi. Uning ijtimoiy-maʼnaviy barkamolligi davlat va jamiyat farovonligining negizidir. Darhaqiqat, jamiyat va davlat farovonligi, gullab-yashnashi oilalarning zamonaviyligi va uning maʼnaviy-axloqiy poydevorining mustahkamligiga bogʻliq. Shu boisdan ham mamlakatimizda amalga oshirilayotgan tub islohotlar mazmunida oila manfaatlarini huquqiy, ijtimoiy-iqtisodiy va maʼnaviy jihatdan himoya qilish masalalariga alohida eʼtibor berilmoqda.

• 
  zamonaviy oilaning namunali shaklini hamda “Oila – muqaddas”, “Sogʻlom oila – sogʻlom jamiyat”, “Oila – jamiyat va davlat himoyasida” va “Farovon oila – jamiyat ravnaqining asosi” konseptual gʻoyalarini ularning ongiga singdirib borish;
  
• 
  professional taʼlim muassasalarida yigit va qizlarni oilaviy-huquqiy munosabatlar, oilaviy hayot psixologiyasi, oila iqtisodi va byudjeti, reproduktiv salomatlik asoslari, maʼnaviy-axloqiy qadriyatlarni mustahkamlash masalalari boʻyicha tizimli tayyorlash;
  
• 
  professional taʼlim muassasalarida yigit va qizlarda oilalar mustahkamligini taʼminlash, oilaviy ajralishlarni oldini olish, oilaviy qadriyatlarni saqlash, oilalarda sogʻlom maʼnaviy-axloqiy muhitni yaratish hamda ibratli ota-ona boʻlish koʻnikmalarini shakllantirish maqsadga muvofiqdir.
  

• 
  Oliy Majlisi Senatining Xotin-qizlar va gender tenglik masalalari qoʻmitasi va Qonunchilik palatasida Oila va ayollar masalalari boʻyicha komissiyasi, Oʻzbekiston Respublikasi gender tenglikni taʼminlash masalalri boʻyicha komissiya,”2020–2030-yillarda Oʻzbekiston Respublikasida gender tenglikka erishish strategiyasi”qabul qilindi; vazirlik va idoralarda gender tenglik masalalari boʻyicha maslahat kengashlari tashkil etildi;
  
• 
  2020-yildan boshlab Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar, shahar va tuman hokimlarining xotin-qizlar masalalari boʻyicha maslahatchisi lavozimi joriy etildi; mahalla fuqarolar yigʻinlari raislarining oila, xotin-qizlar va ijtimoiy – maʼnaviy masalalar boʻyicha oʻrinbosarlari lavozimi joriy etildi;
  
• 
  ilk bor oila siyosatini belgilash borasida Oʻzbekiston Respublikasida oila institutini mustahkamlash Konsepsiyasi qabul qilindi;
  
• 
  Xotin-qizlarning jamiyat va oiladagi oʻrni va rolini oshirish, mehnat jamoalaridagi Xotin-qizlar boshlangʻich tashkilotlari orqali xotin-qizlarni har tomonlama qoʻllab-quvvatlash maqsadida Respublika Xotin-qizlar jamoatchilik Kengashi va uning Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahri tuman va shaharlarida hududiy “Xotin-qizlar jamoatchilik kengashlari”, mahallalarda xotin-qizlar faollari,”Oqila ayollar” harakati tizimlari joriy etildi;
  
• 
  Qoraqalpogʻiston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar, shahar va tuman hokimlari, taʼlim muassasalari rahbarlarining xotin-qizlar masalalari boʻyicha oʻrinbosarlari, maslahatchisi lavozimi joriy etildi;
  
• 
  Oʻzbekiston Respublikasi mahalla va oilani qoʻllab-quvvatlash boʻyicha vazirligi va uning huzurida “Mahalla va oila” ilmiy-tadqiqot instituti tashkil etildi;
  
• 
  2018-yildan eʼtiboran, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan ogʻir ijtimoiy ahvolga tushib qolgan xotin-qizlar va oilalarga, nogironligi boʻlgan ayollarga moddiy yordam koʻrsatish, oilaviy va xususiy tadbirkorlik, hunarmandchilikni tashkil etish, mehnat bozorida talab yuqori boʻlgan kasblar boʻyicha bilim va koʻnikmalarni egallashda koʻmaklashishning yangi tizimi tashkil etildi;
  
  • 
    ayollarning oilaviy tadbirkorlik sohasidagi loyihalarini qoʻllab-quvvatlash hamda joylarda aniqlangan xotin-qizlar muammolarini hal etish uchun 2021-yilda byudjetdan qoʻshimcha ravishda 1 trillion soʻmdan ziyod mablagʻ yoʻnaltirildi. “Xalq banki” tomonidan joylarda xotin-qizlarni tadbirkorlikka oʻqitish, biznesga oid namunaviy rejalarini ishlab chiqish va kredit olishda ularga amaliy yordam koʻrsatishning yangi tizimi joriy etildi;
    
• 
  ijtimoiy koʻmakka muhtoj xotin-qizlarni, ehtiyojmand oilalarni huquq va qonuniy manfaatlarini taʼminlash, oila institutini har tomonlama mustahkamlash boʻyicha davlat siyosatini samarali amalga oshirish maqsadida eng quyi boʻgʻin – mahalla va xonadongacha kirib boradigan vertikal “mahallabay”,”xonadonbay” tizimi joriy etildi;
  
  • 
    ehtiyojmand oilalar uchun uy-joylar, subsidiyalar va imtiyozli kreditlar berishning insonparvar mezanizmi yoʻlga qoʻyildi;
    
• 
  2022-yildan toʻliq ishga tushadigan “Ijtimoiy reestr”da ehtiyojmand oilalarga 30 dan ziyod ijtimoiy xizmatlar elektron shaklda koʻrsatiladigan boʻldi;
  
• 
  mahalla fuqarolar yigʻinlarida oilalardagi nizo, ziddiyat, tazyiq, notinchliklar hamda ajrimlar, erta turmush va erta tugʻriqning oldini olish maqsadida Oilaviy qadriyatlarni mustahkamlash komissiyalari tashkil etildi;
  
• 
  oilada zoʻrlik ishlatishdan jabr koʻrgan shaxslarni reabilitatsiya qilish va hayotga moslashtirish hamda oʻz joniga qasd qilishning oldini olish maqsadida mamlakatimiz miqiyosida “Zoʻrlik ishlatishdan jabr koʻrgan shaxslarni reabilitatsiya qilish va moslashtirish hamda oʻz jonishga qasd qilishning oldini olish” boʻyicha Respublikamizda 29 ta ayollarni reabilitatsiya qilish va moslashtirish markazlari tashkil etildi. Shuningdek, oilaviy tazyiq va zoʻravonlikdan jabr koʻrgan xotin-qizlar uchun “Himoya orderi” yangi tizimi joriy etildi hamda ishonch telefoni, maxsus telegramm kanallari faoliyati yoʻlga qoʻyildi;
  
• 
  
  
  Download 2,57 Mb.