78
berilgandan keyin oshlovchi
moddalar bilan ishlov berilsa, oshlash
jarayoni 6–8 soat davom etar ekan.
Mo‘yna sanoatida esa bosqichli pikellash usuli ishlatiladi.
Bunda kislota bilan ishlov berish bir necha bosqichda olib borilib,
1g/l kontsentratsiyada boshlanib, 8 g/l kontsentratsiyada tugatiladi.
Ko‘p joylarda shu usul bilan pikellashni
achitish usuliga
almashtirishi mumkin.
5.1.8. Tuzli suv bilan ishlov berish
Teri to‘qimalarini yuqori kontsentratsiyali tuzli suv bilan
ishlov berish natijasida teri to‘qimasidagi suvlar siqib chiqariladi va
fibrilla strukturalari kichiklashadi. Struktura elementlararo oraliq
kattalashadi. Buning oqibatida, bunday terilarni oshlamasdan
quritilganda ham u charmga o‘xshagan bo‘ladi.
Teri to‘qimalarini tuzli suv bilan
ishlov berilgandan keyin
oshlash jarayoni osonroq kechadi. Bunda teri to‘qimasida kislota
bo‘lmasa, oshlovchi moddalarning asosligi kam bo‘lib, xrom
oshlovchi moddalarning diffuziyalanishi oson bo‘ladi. Biroq, baribir
bu usul kam ishlatiladi, chunki oshlash jarayonida kislota bilan
ishlov berish shart va zarur. Hozirgi paytda
tuzli suv bilan ishlov
berishda tuzlar-dan asosan ammoniy va natriy sul’fat yoki natriy
xlorid
ishlatiladi.
Ammoniy
va
natriy
sul’fat
tuzlari
kontsentratsiyasi 100 g/l bo‘lishi mumkin. Xromli charm ishlab
chiqarilganda, ammoniy sul’fat teri to‘qimasi massasiga nisbatan 4
%ni tashkil qiladi, ishlov berish harorati 20–22
0
С, S.K –0,7,
jarayon muddati 1,5 soatni tashkil etadi. Poyabzal tagcharmi ishlab
chiqarilganda esa, tuzli suv bilan ishlov berish
faqat ohiyali terilar
uchun ishlatilib, ammoniy sul’fat teri to‘qimasiga nisbatan 9 foiz
sarflanadi. S.K – 0,9, harorat 20–23
0
С, jarayon muddati 5 soat, pH
6–6,5 ni tashkil etadi. Yuqori kontsentratsiyali tuz bilan ishlov
berish pikellashga nisbatan ba’zi afzalliklarga ega:
1) davomiyligi kam bo‘lib, oshlov jarayonini tezlashtiradi;
2) jarayonni nazorat qilish osonroq,
ammo oshlash jarayonini
tuz bilan ishlov berishdan ko‘ra qiyinroqdir, chunki bu
jarayonni nazorat qilish ancha qiyin;
3) tuzli suv bilan ishlov berilganda teridan oqsillarning ajralib
chiqishi ancha kamayadi;
79
4) tuzli suv bilan ishlov berilganda teri to‘qimalarining
suvsizlanishi vujudga kelib, oqibatda
terilarning tortilishi
natijasida uning yuzasi kamayadi va ancha qalinlashadi.
Ko‘pincha bu usul mustahkam shevret olish uchun
ishlatiladi.
