• 3. Kapitaldan samarali foydalanish.
  • Boshqaruv xodimlarining ixtisoslashuvi




    Download 8,58 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet243/652
    Sana11.07.2024
    Hajmi8,58 Mb.
    #267370
    1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   652
    Bog'liq
    IQTISODIYOT NAZARIYASI

    2. Boshqaruv xodimlarining ixtisoslashuvi. 
    Ishlab chiqarishning yirik 
    miqyoslari shuningdek boshqaruv bo’yicha mutaxassislar mehnatidan yaxshiroq 
    foydalanish imkonini beradi. Birdaniga 20 nafar ishchini nazorat qilishga qodir 
    bo’lgan rahbarning mehnati bir necha ishchiga ega bo’lgan kichik korxonada yetarli 
    darajada foydalanilmaydi. Bu holatda ma’muriy apparatni ta’minlash xarajatlarini 
    oshirmagan holda korxona ishlab chiqarish xodimlarining sonini ikki baravar 
    ko’paytirish mumkin bo’ladi. Shu bilan birga, kichik firmalar boshqaruvchi 
    mutaxassis mehnatidan bevosita maqsadga muvofiq foydalana olmaydilar. Kichik 
    korxonada sotish muammolari bo’yicha mutaxassis o’z vaqtini boshqaruvning turli 
    sohalari – masalan, marketing, ishchi kuchi resurslarini boshqarish, moliyaviy 
    boshqarish bo’yicha taqsimlashga majbur bo’lishi mumkin. Operatsiyalar miqyosining 
    kengayishi marketing bo’yicha mutaxassis o’zini mahsulotlarni taqsimlash va sotish 
    ustidan nazorat o’rnatishga to’liq bag’ishlashi mumkinligidan darak berib, 
    boshqaruvning boshqa funktsiyalarini bajarish uchun qo’shimcha ravishda tegishli 
    mutaxassislar jalb etiladi. Pirovardida bu holat samaradorlikning oshishi hamda 
    mahsulot birligiga bo’lgan ishlab chiqarish xarajatlarining pasayishiga olib keladi. 
    3. Kapitaldan samarali foydalanish. 
    Ko’p hollarda kichik firmalar ishlab 
    chiqarish jihozlaridan texnologik nuqtai nazardan nisbatan samarali foydalanishga 
    qodir bo’lmaydilar. Mahsulotlarning ko’plab turlarini ishlab chiqarish uchun 
    mashinalarni faqat juda yirik va qimmat turuvchi komplektlarda sotib olish mumkin. 
    Buning ustiga, mazkur mashina jihozlaridan samarali foydalanish ishlab chiqarishning 
    katta hajmlarini taqozo etadi. Demak, yaxshi jihozlarni sotib olish va samarali 
    foydalanishga faqat yirik ishlab chiqaruvchilargina erishishlari mumkin.
    Misol uchun, avtomobilsozlikda ishlab chiqarishning nisbatan samarali usullari 
    yig’ish liniyasi uchun robot texnikasi hamda murakkab jihozlarning qo’llanishini 
    taqozo etadi. Mazkur jihozlarning samarali ishlatilishi uchun, ba’zi bir hisob-
    kitoblarga ko’ra, yiliga 200 mingdan to 400 mingga qadar avtomobil ishlab chiqarish 
    hajmiga erishish lozim bo’ladi. Faqat yirik ishlab chiqaruvchilargina bunday jihozlarni 
    sotib olishlari va samarali foydalanishlari mumkin. Bu holat mayda ishlab 
    chiqaruvchilar uchun muammolarni keltirib chiqaradi. Avtomobillarni boshqa jihozlar 
    yordamida ishlab chiqarish samarasiz va mahsulot birligiga nisbatan ko’proq xarajatlar 
    qilinishiga olib keladi. Biroq, nisbatan samarali jihozni sotib olib, undan ishlab 
    chiqarishning kichik hajmi tufayli to’liq foydalanmaslik ham samarasiz va qimmatga 
    tushuvchi yo’l hisoblanadi.

    Download 8,58 Mb.
    1   ...   239   240   241   242   243   244   245   246   ...   652




    Download 8,58 Mb.
    Pdf ko'rish