Xulosa
Mehnat qanday shaklda bо„lmasin, doim xodimning
ish joyida qiladigan
harakatlar yig„indisidan iborat bо„ladi. Demak, mehnat samaradorligi ish joyini
tashkil etish va unga xizmat kо„rsatish hozirgi zamon talablariga tо„la-tо„kis javob
berishiga ham bog„liq.
Ish joylarining barqaror ixtisoslashtirilishi yuqori unumli, ixtisoslashtirilgan
asbob-uskunalarni va qurollarni, ishlab chiqarishning samarador, uzluksiz uslubini
joriy qilish, xodimlarning ish kuchi va h.k.lardan yaxshiroq foydalanishi uchun eng
qulay sharoit yaratiladi.
Ish joylarini tashkil etish, ixtisoslashtirish va rejalashtirish
talabalarning
mehnatni tashkil etish, mehnat taqsimoti va kooperatsiyasi, ish vaqti sarflari, ularni
rejalashtirish, mehnatni normalash usul va uslublari bilan bog„liq bо„lgan ham
nazariy, ham amaliy bilim saviyalarini yanada oshirishga qaratilgan. Shuningdek,
hozirda davom etayotgan jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi sharoitida har bir
korxona va tashkilotda xodimlar mehnat faoliyatining eng samarali bо„lishini
ta‟minlovchi shart-sharoit yaratish maqsadida mehnatni atroflicha о„rganish,
takomillashtirish va har tomonlama asoslangan mehnat
normalarini belgilashning
nazariyasi va amaliyotini ishlab chiqish hamda ish vaqtidan samarali foydalanish
asosida mehnat unumdorligini о„stirish imkoniyatlarini qidirib topish muhim
ahamiyatga ega.
Ish joylariga xizmat kо„rsatishni tashkil etishda ishlab chiqarishdagi asosiy
xodimlar muhim о„rin tutadi. Odatda, aosiy mehnat
funksiyalarini bajarish
jarayonida asosiy ishchi ishidan bir oz bо„shab qolgan paytlar bо„ladi. Bunday
holat har xil va turli sabablarga kо„ra, kо„pincha texnologik jarayonni qizg„inlik
bilan kuzatish va h.k.lar tufayli yuz beradi. Agar asosiy xodimni bunday paytlarda
boshqa ish bilan chalg„itish texnologiya jarayoniga xalaqit bermaydigan bо„lsa,
unga о„z ish joyiga xizmat kо„rsatish yuzasidan ma‟lum funksiyalarni topshirish
mumkin. Ammo asosiy xodimlar
bajaradigan funksiyalarning, yuqorida
aytilganidek, aniq belgilab berilishi yordamchi xodimlar ish joylariga xizmat
kо„rsatishni tashkil etish ishini takomillashtirib borishning
ahamiyatini mutlaqo
pasaytirmaydi; mahsulot tayyorlash bilan bevosita band bо„lgan asosiy ishlab
chiqarish ishchilariga uzluksiz va samarali xizmat ana shu yordamchi, kо„makchi
xodimlar ishiga bog„liqdir. Shu sabali xizmat kо„rsatish bilan band bо„lgan
yordamchi, kо„makchi ishchilar ish kunidan tо„la foydalanishlari lozim. Bunga esa,
birinchidan, yordamchi xodimlarning mehnat sarflarini mehnat normalari asosida
aniq tartibga solish yо„li bilan
va ikkinchidan, xizmat kо„rsatish funksiyalarining
о„rindoshligi tufayli erishiladi. Shu bilan birga, har bir funksiyaning hajmi, bajarish
tartibi va muddatini aniq kо„rsatish va
yordamchi xodimlarni moddiy
rag„batlantirish kо„rsatkichlarini belgilash zarur. Bu esa ish joyiga xizmat
kо„rsatish yuzasidan bо„lgan har xil ishlarni о„z vaqtida va muddatidan oldin
bajarish uchun yordamchi xodimlarning qiziqishlari va
shaxsiy javobgarliklarini
oshiradi.
