Makaron mahsulotlarining klassifikatsiyasi




Download 5,15 Mb.
Pdf ko'rish
bet51/123
Sana12.12.2023
Hajmi5,15 Mb.
#116621
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   123
Bog'liq
portal.guldu.uz-O`quv uslubiy majmua

Makaron mahsulotlarining klassifikatsiyasi. Makaron mahsulotlari – bu 13% 
namlikkacha quritilgan, bug‘doy uni va suvdan tayyorlangan, quyida shaklda keltirilgan 
xamirdan olingan oziq-ovqat mahsulotdir. Makaron mahsulotlarining oziqa maxsuloti sifatidagi 
asosiy fazilatlari: 
-o‘ziga xos hususiyatini yo‘qotmasdan uzoq muddat (bir yildan ortiq) saqlanuvchanlikka 
egaligi: makaron mahsulotlari umuman qotib qolmaydi, suxarik, pechenielarga qaraganda 
gigroskopikligi kamroq, transportirovkani yaxshi ko‘taradi; 
-tez va oddiy tayyorlanishi (qaynatish davomiyligi assortimentga qarab 3-20 min); 
-nisbatan yuqori oziqaviy qiymati: 100 gr quruq makaron mahsulotidan tayyorlangan 
taom, insonning oqsil va uglevodlarga bo‘lgan sutkadagi talabini 10-15 % ini qoniqtiradi; 
-makaron mahsulotlarining asosiy oziqa moddalarini yuqori xazm bo‘lishi – oqsil va 
uglevodlar. 
Makaron mahsulotlarini shakliga qarab, quyidagi turlariga bo‘linadi: trubkasimon, 
ipsimon (vermishel), tasmasimon (lapsha) va har xil shaklli. O‘z navbatida bu makaron 
mahsulotlarining turlari podtiplar va ko‘rinishlarga bo‘linadi.
Trubkasimon mahsulotlar (3-rasm) shakliga va uzunligiga qarab jadvalda ko‘rsatilgan 
podtiplarga bo‘linadi. 
Trubkasimon maxsulotlarning podtipllari bo‘linishi 
Podtip 
Shakli(forma) 
Mahsulot uzunligi,sm 
Makaronlar 
To‘g‘ri yoki to‘lqinsimon qirqimli 
trubka 
Kaltasi-15-20 
Uzuni-20 dan kam emas 
Rojkilar 
To‘g‘ri qirqimli bukilgan yoki 
to‘g‘ri trubka 
Ustki egri bo‘yicha 1.5-4
Xavaskorga oid 3-10 
Perya 
Qiyishiq qirqimli trubka 
O‘tkir burchakdan o‘tmasigacha 3-10 
Makaron parchalari Deformatsiyalangan makaronlar 
Makaron qirqinlilari va siniqlari 
5-13.5 
Ipsimon mahsulotlar (vermishel) (ham har xal kesmalar shakliga ega bo‘lishi mumkin. 
Kesim o‘lchami (mm) bo‘yicha vermishel quyidagi ko‘rinishlanga bo‘linadi: pautinka (0.8 dan 
ko‘p emas), ingichka (0.9-1.2), Oddiy (-1.5), xavaskorlarga oid. 
Uzunligiga bog‘liq holda vermishelni kalta kesilgan holda chiqariladi, uning uzunligi 
20sm dan kam emas. 
Chet elda ishlab chiqarilgan uzun vermishellarni asosan spagetti deb aytiladi. 
Tasmasimon mahsulotlarni lapsha o‘lchamlari va shakliga ko‘ra har xil ko‘rinishda va har 
xil nomi bilan chiqariladi: silliq yoki qirrali sirtli, to‘g‘ri, arrasimon, to‘qqiqsimon va shunga 
o‘xshash chetlar bilan. Lapshaning eni 3 dan 10mm gacha bo‘lishi kerak qalinligi esa 2 mm dan 
oshmasligi kerak. Uzunligi bo‘yicha lapshpni Xaim vermishelga o‘xshab klassifikatsiyalanadi. 
Har xil shaklli mahsulotlarni presslash va shtamplash bilan tayyorlanadi. SHaklli 
mahsulotlarni har xil formada va o‘lchamda chiqarish mumkin, lekin mahsulotni istalgan 
qismini sindirilganda, qalinligi presslangan mahsulotlar uchun 3,0mm dan oshmasligi kerak va 
shtamplangan mahsulotlar uchun 1.5mm dan oshmasligi kerak. 
Makaron mahsulotlarini ishlab chiqarishda xom ashyo sifatida asosan un suv hamda turli 
xil boyituvchi qo‘shimchalarni qo‘llaniladi. Makaron mahsulotlari yormacha va yarim 
yormachadan iborat bo‘lgan makaron unidan ishlab chiqariladi, u qattiq bug‘doy va yuqori 
shaffoflikka ega bo‘lgan yumshoq bug‘doylardan ishlab chiqariladi. Qattiq bug‘doy yuqori 
unum bilan makaron uni ishlab chiqarish imkoniyatini beradi. Qattiq bug‘doy yuqori shaffofligi 


107 
bilan tavsiyalanadi, u yuqori unum bilan makaron uni ishlab chiqarish imkoniyatini beradi. 
Qattiq bug‘doy donida oqsil miqdori ko‘p, kleykovina sifati yaxshi va sariq rang beruvchi 
pigmentning konsentratsiyasi yuqori bo‘ladi. Makaron ishlab chiqarish uchun mo‘ljallangan 
unga texnologik hususiyati bo‘yicha mahsus talablar qo‘yiladi. Makaron uni non ishlab 
chiqariladigan undan farq qilib, yormasimon strukturaga, yuqori oqsil miqdoriga va yaxshi sifatli 
kleykovinaga ega bo‘lishi kerak. Makaron unini yana bir jihati uni qayta ishlash jarayonida rangi 
to‘qarib qolmasligi kerak. 
Makaron unining rangi, ta’mi, hidi va aralashmalar mavjudligi organoleptik usulda 
aniqlanadi. Unning fizik-kimyoviy hususiyatlariga namlik, kuldorlik, un zarrachalarining 
yirikligi, kleykovina miqdori va sifati, zararli aralashmalar miqdori, zararkunandalar bilan 
zararlanganligi va boshqalar kiradi. 
Makaron unining ta’mi, hidi oddiy unga xos, begona ta’m va hidlarsiz bo‘lishi kerak. Un 
zarrachalarining yirikligi un navini aniqlovchi ko‘rsatkich hisoblanadi. Zarrachalarning o‘lchami 
60-100 mkm bo‘lgan nonvoylik uni va o‘lchami 250-350 mkm bo‘lgan qattiq bug‘doydan 
olingan makaron uni makaron xamirini tayyorlash uchun juda yaxshi unlar hisoblanadi. Bu 
kunlarda kleykovina miqdori 33-35% dan kam bo‘lmasligi kerak. Makaron xamirini tayyorlash 
uchun kerak bo‘ladigan suvga huddi non xamirini qorishda ishlatiladigan suv kabi talablar 
qo‘yiladi. Makaron xamirini tayyorlashda asosiy xom ashyolar bo‘lgan un va suvdan tashqari 
turli qo‘shimchalar qo‘shiladi: 
-oyituvchi, oqsil qiymatini oshiruvchi qo‘shimchalar – yangi tuxum, tuxum mahsulotlari 
(melanj, tuxum, kukuni, tuxum sarig‘ini quritilgani), bug‘doy unini kleykovinasi, kazsin, sut va 
sut kukuni;
-ta’m va hushbuylik beruvchi qo‘shimchalar – meva, sabzavotlarning sharbatlari va 
pastlari hamda vanilin, shafran va boshqalar; 
-biologik aktiv moddalar – vitamin preparati. 

Download 5,15 Mb.
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   ...   123




Download 5,15 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Makaron mahsulotlarining klassifikatsiyasi

Download 5,15 Mb.
Pdf ko'rish