|
DENARIUS, DENARIY (lot. denarius o‘ndan iborat)
|
| bet | 198/485 | | Sana | 10.07.2024 | | Hajmi | 0,64 Mb. | | #267286 |
Bog'liq TOSHALIYEVA S.T. IZOXLI LUG\'AT (2)DENARIUS, DENARIY (lot. denarius o‘ndan iborat) – Miloddan avvalgi 269 yilda zarb qilingan 4,5 g kumushdan iborat qiymati 10 assga teng Qadimgi Rim kumush tangasi. Rim imperiyasi hududidan tashqarida ham muomalada bo‘lgan. Denariy so‘zidan hozirgi dinor so‘zi kelib chiqqan.
DENATSIONALIZATSIYA – davlat mulkini xususiy mulkka aylantirish.
DENEJKA - Rossiyada 1849-1867 yillarda zarb etilgan yarim tiyinlik mayda mis tanga
DENGA (turk. - tanga) - XIV-XVII asrlarda qo‘llanilgan rus kumush tangasi. Turli rus knyazliklarida o‘zining vazni va rasmlari bilan farq qilgan. O‘z nomini O‘rta Osiyo davlatlarida “tanga” deb ataluvchi kumush puldan olgan.
DENE - asl manbai Rim denariysi hisoblangan qadimgi fransuz kumush tangasi. U X asrdan XIX asr boshlariga qadar zarb etilgan. Oxirgi davrga kelib misdan tayyorlangan.
DENOMINATSIYA (lot.) — mamlakatda pul muomalasini tartibga solish, hisobot va hisob-kitobni yengillatish maqsadida eski pul belgilarini yangisiga o‘rnatilgan nisbati bo‘yicha ayirboshlash orqali milliy pul birligini yaxlitlash. Shunday nisbatda tovarlar va xizmatlar baholari, tarif, ish haqi, pensiyalar, bank hisobidagi pul mablag‘lari qoldiqlari, korxonalar va muassasalar balanslari qayta hisoblanadi. Natijada D. ham pul birligi valuta kursi o‘zgarishi yuz beradi, bunda u yoki bu koeffisient bo‘yicha oshishi mumkin.
DENONSATSIYA (fr.) — shartnomadan voz kechish. Tomonlarning bittasidan shartnomadan uning amal qilish muddati tugagunga qadar voz kechish to‘g‘risida yozma arizasi bo‘lmasa, shartnoma o‘z kuchida qoladi.
DEPO - kredit muassasalarida saqlashga topshiriladigan qimmatli qog‘ozlar va boyliklarni ifodalovchi istiloh.
DAPO HISOBVARAG‘I — daponantning qimmatli qog‘ozlarini saqlash va qimmatli qog‘ozlarga bo‘lgan huquqlarni hisobga olish uchun mo‘ljallangan dapozitariyning hisobga olish ragistrlaridagi yozuvlar yig‘indisi.
DAPO HISOBVARAG‘IDAN KO‘CHIRMA — daponantning qimmatli qog‘ozlarga bo‘lgan huquqlarini tasdiqlaydigan, dapozitariy tomonidan bariladigan hujjat.
DAPONANT (lot.) — 1) dapozitariyda dapo hisobvarag‘iga ega bo‘lgan shaxs; 2) vaqtinchalik boshqa jismoniy va yuridik shaxsda saqlanayotgan pul mablag‘lari tegishli bo‘lgan jismoniy va yuridik shaxs, depozit egasi. D. o‘z vaqtida ish haqini olmagan xodimlar va sud organlarining ijro etish hujjatlari bo‘yicha ish haqidan uning foydasiga ushlanib qolgan shaxs ham kiradi; 3) bankka omonatini qo‘ygan jismoniy yoki huquqiy shaxs; 4) fuqaroning nomiga yozilib, biroq o‘z dallollik qiluvchi brokerlardan farq qilib, D. brokerlar bilan o‘z hisobidan va o‘zaro bitimga kirishadi. U mijozlar bilan bevosita bitim tuzish va brokerlik ishini bajarish huquqiga ega bo‘lmaydi. D.ning daromadi qimmatli qog‘ozlarni xarid qilish va sotish o‘rtasidagi farqdan vujudga keladi.
|
| |
