|
Titrashdan himoyalanish usullari va vositalariBog'liq 5b27936d716434. Titrashdan himoyalanish usullari va vositalari.
Titrash ta`siridan himoyalanish, loyihalash bosqichlaridayoq boshlanib, barcha
jihozlar, asbob – uskunalarni pasportlaridagi shovqin va titrash ko`rsatkichlariga qarab,
eng qulaylarini tanlab olinadi.
Bunda tebranuvchan va shovqinli dastgohlar mavjud bulgan binolarni, alohida ajratib
shamol yo`nalishi buylab hudud chekkasiga joylashtirish maqsadga muvofiq buladi.
Manbalardagi titrashlarni zararli ta`sirini kamaytirish usullarini ikki guruhga ajratish
mumkin. Birinchisi manbalardagi titrashni qo`zg’atuvchi kuchlarni pasaytirish bulsa,
ikkinchisi ularning poydevori bilan va boshqa dastgohlar hamda qurilish
konstruktsiyalari bilan bog’langan joylarida titrashni pasaytirishdir.
Manbalardagi titrashlarni pasaytirishda mashina, jihoz, aslahalarni to`g’ri o`rnatish,
ularni o`z vaqtida sifatli ta`mirlash, moylab turish, ish tartibini to`g’ri tashkillashtirish
va ularni zo`riqtirmasdan me`yorida ishlashini ta`minlash, jihozlarni masofadan turib
boshqarish hamda shaxsiy muhofaza qurollari va kiyimlaridan o`rinli foydalanish
kutilgan samaraga erishish imkoniyatini yaratadi.
Agar manbaning o`zida tebranishni pasaytirish iloji bulmasa, u holda manba asosi
bilan uning poydevori o`rtasida titrashni so`ndiruvchi rezina yoki prujina yoki
amartizatorlar qo`yib pasaytiriladi.
Titrashni pasaytirishda eng samarali usul, tebranuvchi jihozlarni o`ta takomillashgan
tebranmaydigan yoki kam tebranadigan dastgohlar bilan almashtirishdir.
Masalan, temir beton ishlab chiqarish tsexida betonni tebranish yo`li bilan zichlovchi
uskunani takomillashtirilsa, ya`ni uning korpusini ostidagi mustaqil tebranuvchi bir
guruh mitti amartizatirlar o`rnatilsa, bino polini umumiy tebranish darajasini va undan
chiqadigan shovqinni ham keskin kamaytirish imkoni tug’iladi.
Muhandislik tajribasida ko`pincha dastgohlardan tarqalayotgan titrash ta`sirini
pasaytiruvchi tadbirlarni ishlab chiqish va tatbiq qilishga to`g’ri keladi. Bu borada
tebranishni pasaytirish uchun, tebra-ixota, tebro-so`ndirgich va tebro-qaytargich
vositalaridan samarali foydalaniladi.
a) Tebraixota ikki xil, passiv va faol ko`rinishda buladi.
b) Tebroso`ndirgich, tebranish manbalaridan polga va u orqali binoning boshqa
qurilmalariga ta`sirini oldini olishda, tebro-so`ndirgichni poydevorga o`rnatishdir.
v) Tebroqaytargich, buni demfirlash usuli ham deyiladi va to`siqlar ustidan rezina,
plastika yoki mastikalarda ixota qilinadi.
|
| |
