|
Qovoq (Cucurbita pepo) poyasining burchakliBog'liq Botanikadan amaliy mashg\'ulotlar. Mo\'minov MQovoq (Cucurbita pepo) poyasining burchakli
kollenxim asini tekshirish
Asbob, material hamda reaktivlar:
m ikroskop, fiksirlangan qo
voq poyasi, suv, xlorsink yod, glitserin, xloratgidrat eritmasi, lez-
viya, pipetka, preparoval igna, buyum va qoplagich oyna.
Ishlash tartibi.
M a’lumki, qovoq poyasi k o ‘p qirrali boMadi,
mana shu k o 'p qirrali poyadan k o ‘ndalangiga bir nechta, yupqa
kesma tayyorlanadi. Bu kesm alardan eng yupqasi olinib, buyum
oynasidagi suv tom chisiga joylanadi, usti qoplagich oyna bilan yo-
pilib, m ikroskopda tekshiriladi. Bunda epiderm a to ‘qim alari‘ostida
yorug‘lik nurini kuchli ravishda singdiruvchi kolenxim a hujay-
14- rasm.
Qovoq poyasidagi burchak
kolenximasining ko‘ndalang kesimi:
1 - yadroli sitoplazma;
2 - markaziy hujayra shirasi.
IS- rasm.
Geran poyasidagi
sklerenxima
ralarini k o ‘rish m um kin. Shuning uchun birinchi qarashda ayrim
yulduzsim on shakldagi hujayralar yaltirab k o ‘rinadi: m ana shu
k o ‘rinishdagi narsa burchakli kollenxim a hujayrasidir. Burchakli
kolenxim a hujayrasi qovoq poyasining qirralarida yaxshi k o ‘rinadi.
Kollenximaning sellulozadan tashkil topgan po‘sti x l o r - sink - yod
ta ’siri ostida binafsha tusga kiradi.
Sklerenxima.
Bu to ‘qim a k o ‘pincha poya epiderm asining os
tida naytolali b o g ‘lam atrofida joylashadi. Sklerenxim a to ‘qim asi
prozenxim a hujayralaridan (bu k o ‘pincha tola deb ham ataladi)
tashkil topgan. Bu to ‘qim a hujayralarining p o ‘sti b a ’zan shu qa-
dar qalinlashib ketadiki, natijada uning m arkazida hujayra hajmi
kichrayib qoladi (17- rasm).
Skperenxim a hujayraning p o ‘sti sellulozalashgan yoki y o g ‘och-
lashganligini aniqlash uchun har xil m ikrokim yoviy reaksi-
yadan foydalaniladi. M asalan, fluroglutsin bilan xlorid kislota
y o g ‘ochlangan hujayra p o ‘stini qizil tusga, xlor - sink - yod esa
sariq tusga b o ‘yaydi.
D astlabki sklerenxim a dastlabki m eristem adan, ikkilam chi
sklerenxim a esa kam biydan vujudga keladi. Sklerenxim a to ‘qim asi
daraxtlarda b o ‘lsa - libriforom , tolali o ‘sim liklarda esa tola deyi
ladi.
|
| |
