Geoaxborot tizimining ilmiy asoslari
171
Tuzilmaviy axborot modelga koʻmak sifatida tushunilishi mumkin. Bunday
axborot relyefni koordinata sistemasida nuqtalar, chiziqlar yoki maydonlar orqali
yaqqol tasvirlab beradi. Ma’lumot elementlari grid yoki TIN koʻrinishida
tasvirlanadi. Tuzilmaviy axborot aniq yoki noaniq boʻlishi mumkin. Bunday
axborot toʻgʻri topologik, morfologik, gidrologik axborotlarni oʻzida
mujassamlashtiradi.
Davomiy vazifalar joyning modellangan yuzasini taxminiy keltirish uchun
qoʻllaniladi. Bundan tashqari, tuzilmaviy axborot elementlarini interpolatsiyalash
kabi vazifalarni ham kiritish mumkin.
Axborot sifati deganda haqiqiy yer sathining tuzilishini mavzuli jihatdan
qay darajada qabul qilishni tushunish zarur.
Noaniq vazifalar tahlili uslullari yuqoridagi tuzilmaviy axborot
ma’lumotlariga qisman, geoaxborot tizimidagi tahlil jarayoniga esa koʻproq
bogʻliqdir.
Shunday qilib, DEM va DTM oʻrtasidagi farqqa toʻxtaladigan boʻlsak,
DEM oʻzida joyning sathi deb qabul qilinmaydigan relyef ma’lumotlarini
saqlaydi. Koʻpchilik hollarda DEM geoaxborot tizimida rastr ma’lumotlarni
fazoviy tahlil qilishga qaratilgan relyef atributlariga ega boʻlgan grid
ma’lumot
sifatida ham qaraladi. DTM tushunchasi DEMga nisbatan koʻproq umumiy
ma’lumotlarni, jumladan joyning yuqorida keltirilgan oʻziga xos nuqtalaridan
tashqari togʻ tizmalarining chiziqlari, eng yuqori choʻqqi nuqtalari va boshqa
ma’lumotlarni mujassamlashtiradi.
