170
–loyiha resurslaridan foydalanish samaradorligining nisbiy ko„rsatkichlari (
resurslar aylanishi, mehnat unumdorligi,
loyihaning rentabelligi,
investitsiyalarning daromadliligi va b.);
–loyiha parametrlarini boshqa shunga o„xshash loyihalarga nisbatan yoki
vaqt bo„yicha o„zgarishini tavsiflovchi dinamik ko„rsatkichlar (masalan, mehnat
unumdorligining o„sishi,
ishlar tannarxining pasayishi, qurilish muddatlarining
qisqarishi va b.).
Natijalar natural va pul birliklarida, vaqt qiymatlarida o„lchanishi mumkin.
Quyidagilar loyihaning asosiy natijalari hisoblanadi:
–loyihaning nihoyasiga etganligi (sifat talablarini bajarish asosida qo„yilgan
maqsadga erishilganlik);
–bajarilgan ishlar qiymati (sarflangan resurslar qiymati);
–loyihani
amalga oshirish davomiyligi;
–loyihani amalga oshirish natijasida olingan iqtisodiy foydalar (daromad,
foyda, bozor pozitsiyalarini mustahkamlash va h.k.);
–ijtimoiy-iqtisodiy yutuqlar ( bandlikni oshirish, aholi turmush darajasining
o„sishi va h.k.).
Loyiha natijalarini baholash haqiqiy erishilgan ko„rsatkichlarni
rejaviy
yoki shunga o„xshash loyiha ko„rsatkichlari bilan taqqoslashga asoslanadi.
Shunday qilib, baholash ko„zda tutilgan maqsadlarga erishish hamda amalga
oshirilgan loyihaning nisbatan afzallik o„lchamini tavsiflaydi. Aynan loyiha
natijalarini tahlil qilish va baholash loyihani samarali
boshqarishning asosi
bo„lib xizmat qiladi.
GAT loyihalarini amalga oshirish natijalarini baholash jarayonida
loyihaning maqsadlariga erishish samaradorligini aniqlash ham juda muhimdir.
Ma‟lumki, har qanday loyihaning, xususan,
GAT loyihalarining
maqsadlariga erishish uchun tegishli resurslar ( mehnat, moliya, moddiy,
axborot, tashkiliy) yo„naltiriladi. Shunday qilib, loyihani soddalashgan
ko„rinishda quyidagicha tavsiya qilish mumkin (7.2- chizma).
171
Loyihaning samaradorligi deganda loyihaning
natijalari va xarajatlarini
o„zaro o„lchash tushuniladi. Bunday o„zaro o„lchovlarning
