• Uglevodlar - baliq go‘shtida deyarli ko‘p emas, ya’ni u 0,2-0, 9%
  • Baliq go‘shtidagi mineral moddalar




    Download 5,56 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet116/141
    Sana16.09.2024
    Hajmi5,56 Mb.
    #271209
    1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   141
    Bog'liq
    Chorva parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish qayta ishlash texnologiyasi (T.Ikromov) (1)

    Baliq go‘shtidagi mineral moddalar 
    - o‘zining 
    nihoyatda turlicha bo‘lishi bilan boshqa hayvonlar 
    go‘shtidan farq qiladi. Ayniqsa, fosfor, kaliy, natriy, 
    kalsiy, magniy, xlor va oltingugurt moddalari ko‘p 
    miqdorda bo‘lishi bilan baliq go‘shti muhim ahamiyatga 
    ega. Asosan, dengiz baliqlari go‘shtida mikroelementlar 
    (mis, yod, kobalt, molibden, marganets, sink, brom, 
    ftor va h.k.)Ning miqdori uy hayvonlari go‘shtiga 
    qaraganda o‘n marta, ba'zan undan ham ko‘proq 
    bo‘lishi aniqlangan. Temir mikroelementi esa 3-4 marta 
    ko‘proq bo‘lar ekan.
    Baliq go‘shtida mineral moddalar nihoyatda ko‘p 
    bo'lishi va inson organizmida muhim fiziologik rol 
    o‘ynashini hisobga olgan holda, uni mineral modda- 
    laming asosiy manbai deb hisoblash mumkin.
    Uglevodlar 
    - baliq go‘shtida deyarli ko‘p emas, 
    ya’ni u 0,2-0,
    9%
    ni tashkil etadi. Baliqlar ko‘p su- 
    zib charchab qolsa, uning go‘shtidagi glikogen sut 
    kislotasiga aylanib parchalanib ketishi aniqlangan. 
    Baliqlar ovqatlanishidan oldin, tinch vaqtida uning 
    go‘shtida glikogen ko‘p bo‘lganligi uchun uning go‘shti 
    nihoyatda mazali b o ia r ekan.
    Vitaminlar 
    - baliq organizmida notekis holda 
    uchraydi. Ulaming asosiy qismi jigarda b o iib , 
    boshqa ichki organlarida kamroq b oiishi aniqlangan. 
    Baliq go‘shtida vitaminlar deyarli ko‘p uchramaydi.
    189
    www.ziyouz.com kutubxonasi


    Ayniqsa, moyda eruvchi vitamin (A, D)lar hamda E 
    va K vitaminlar kamroq bo‘lishi aniqlangan. Jumladan, 
    oriq baliqlarda a vitamin bo‘lmas ekan. Lekin baliq se- 
    miz bo‘lsa, bu vitaminlar 0,1-0,9 mg% gacha bo‘lishi 
    mumkin. A vitaminga nihoyatda boy (160-490 mg%) 
    bo‘lgan organ jigar hisoblanib, u ayrim dengiz baliqlari 
    orasida (treska, makrurus, okun, skumbriya, akula va 
    h.k.) salmoqli o‘rin egallar ekan. Tibbiyotda treska 
    balig‘i moyidan keng foydalaniladi.
    Suvda eriydigan vitaminlardan B, B,, B2, B6, Bs, B( 
    guruhlari hamda N, C, RR pantoten kislotasi va inozit 
    kabilar ham uchrar ekan. Baliq go‘shti uzoq saqlansa, 
    iming tarkibidagi vitaminlarda ayrim o ‘zgarishlar yuz 
    berib, uning mazasi, rangi, hidi va biologik qiymati 
    o ‘zgarar ekan.
    Ferm entlar - biologik katalizator hisoblanadi, oqsil, 
    uglevod, yog‘ almashinuvida kimyoviy jarayonlami 
    tezlashtiradi. Fermentlar faqat tirik baliqlar organizmida 
    boiadi. Shuning uchun ham ular baliq to‘qimasi tarki- 
    bidagi ayrim moddalaming almashinuvida, parcha- 
    lanishida va tiklanishida faol qatnashadi.
    Suv - baliq go'shtida erkin va b o g iiq holda 
    boiadi. Erkin holdagi suv ikki xil: 1. T arkibiy-erkln 
    va 2. Imm obil formada uchraydi. Birinchisi asosan 
    hujayralararo bo‘shliqlarda uchraydi va u qon hamda 
    limfa tarkibiga ham kiradi. U baliq tanasida o ‘rtacha 
    5-10% boiishi mumkin. Ikkinchisi - baliqning tanasida 
    65-70% b o iib , hujayra membranalari 
    oraligida, 
    mikropora va mikrokapillyarlarda uchrashi aniqlangan. 
    U baliq to‘qimalarida osmotik bosim va adsorbsiya 
    hisobiga saqlanar ekan. Umuman, baliq go‘shtidagi 
    suv miqdori uning oziqaviy qiymatiga bog‘liq bo‘ladi. 
    Binobarin, baliqlar muzlatilsa, qaynatilsa, qovurilsa, 
    quritilsa, tuzlansa, uning tarkibidagi suv miqdorida 
    ko‘plab texnologik o‘zgarishlar yuz beradi.
    190
    www.ziyouz.com kutubxonasi



    Download 5,56 Mb.
    1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   141




    Download 5,56 Mb.
    Pdf ko'rish