• Sutni separatlash
  • Sutni me’yorlash va qadoqlash




    Download 5,56 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet86/141
    Sana16.09.2024
    Hajmi5,56 Mb.
    #271209
    1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   141
    Bog'liq
    Chorva parranda va baliq mahsulotlarini yetishtirish qayta ishlash texnologiyasi (T.Ikromov) (1)

    Sutni me’yorlash va qadoqlash. 
    Sut zavodlaridan 
    savdo tarmoqlariga va umuman iste’molchilarga jo ‘na- 
    tishdan oldin me'yorlanadi va 76+2°C da pasterlanadi.
    «Sutni m e’yorlash» deb yog‘i ko‘p sutga yog‘i 
    olingan yoki yog‘i kam sut qo‘shilishi va yog'dorlik 
    darajasi istalgan ko‘rsatkichga keltirilishiga aytiladi. Bu 
    ko'rsatkich davlat standarti (GOST 13277-67) ga ko‘ra 
    3,2% ga teng boTishi kerak.
    Sut zavodlarida sutni m e’yorlash ishlari maxsus 
    jadvallar va me'yorlovchi separatorlar yordamida baja- 
    riladi.
    Pasterlanib sovitilgan sut ko‘pincha qadoqlangan 
    holda sotuvga chiqariladi. Buning uchun hajmi 0,25; 
    0,5 va 1 kg boTgan selofan paketlardan va maxsus 
    shisha idishlardan foydalaniladi. Bu idishlar asosan 
    davlat standarti (GOST 15844-70) talablari asosida ish- 
    lab chiqariladi.
    Hozirgi vaqtda sutni qadoqlash ishlarida hajmi 1 1 
    boTgan bir marta foydalaniladigan qog‘oz paketlar 
    ishlatiladi.
    Aqshda hajmi 0,94; 1,9 va 3 kg boTgan bir marta 
    foydalaniladigan polietilen idishlar qoTlaniladi.
    So‘nggi yillarda « ap -ln » markali apparat yorda- 
    mida ikki qavatli paketlar tayyorlanib sutni qadoqlashda 
    birmuncha 
    samaradorlikka 
    erishilmoqda. 
    Bunday 
    paketlaming tashqi qismi yupqa parafin qavat bilan 
    o'ralgan va ichki qismi polietilen plyonkasi bilan 
    qoplangan. Shuning uchun paketlar o‘ziga namlik tortib 
    olmaydi va o‘zidan ham namlik chiqarmaydi.
    Sutni separatlash
    Sutni separatlashdan asosiy maqsad uning qay- 
    mog‘ini ajratib olishdan iborat. Bu tadbir maxsus 
    apparat - separator yordamida bajariladi. Birinchi
    134
    www.ziyouz.com kutubxonasi


    separator 1879-yili shved injeneri lavall tomonidan 
    yaratilgan. Keyinchalik, separatorlaming bir qancha 
    maxsus mukammallashtirilgan turlari yaratila boshlandi. 
    Bu borada ms olimlaridan V.Goryachkin, G.Bremer, 
    G.Kuk, N.Lukyanov kabilar katta hissa qo‘shganliklari 
    adabiyotlardan ma’lum.
    Hozirgi 
    vaqtda 
    separatorlaming 
    uch 
    xildagi 
    guruhidan foydalanilmoqda. 1. Ochiq separatorlar. 
    2. Yopiq separatorlar. 3. Yarim yopiq separatorlar.
    Separatorlaming hammasi o'zining tuzilishi va 
    ishlash prinsipi jihatidan deyarli bir xil bo‘lgani holda 
    quyidagi qismlardan iboratdir. Ya’ni sut plazmasidan 
    yog‘ni ajratib oladigan barabani, shu barabanni 
    harakatga keltiruvchi mexanizmi, sut qabul qiluvchi 
    idish, qaymog‘ini to‘plovchi va yog‘i olinib boigan 
    sutni chiqarib yuboruvchi boiim lari, shuningdek, 
    separatoming barcha qismlarini o ‘ziga birlashtirgan 
    staninasi shular jumlasidandir.
    Separatoming barabani sutning yog‘i (qaymog‘i)ni 
    ajratib berishda muhim vazifani bajaradi. U o‘zining 
    tuzilishiga ko‘ra asosan sakkizta qism (bo‘lak)lardan 
    tashkil topgan. Har bir qism ma’lum bir vazifani 
    bajaradi. Masalan, tagligi (dnishe) o ‘zining markaziy 
    naychasi 
    bilan 
    barabanning 
    hamma 
    qismlarini 
    mahkamlangan holda saqlab turish vazifasini bajaradi. 
    Tagligining ostidagi teshik esa separator urchug‘i 
    (veretena)ni birlashtiradi. Yoki mahkamlash gaykasi 
    barabanning 
    barcha 
    qismlarini 
    mustahkamlash 
    vazifasini 
    bajaradi. 
    Shuningdek, 
    tarelka 
    tutqich 
    (krestovina) baraban tagligidagi markaziy naychaga 
    kiydirilgan holda barcha tarelka paketlarini mahkam 
    holda tutib turishda xizmat qiladi. Tarelkalar esa sutdan 
    yog‘ ajratib berish imkonini yaratadi. Baraban qopqog‘i 
    barcha detallami biriktirib turishda katta ahamiyatga 
    egadir.
    135
    www.ziyouz.com kutubxonasi



    Download 5,56 Mb.
    1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   141




    Download 5,56 Mb.
    Pdf ko'rish