14-Mavzu:
O‘zbekiston va jahon hamjamiyati.
1. O’zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining asosiy tamoyillari?
Javob
O‘zbekiston Respublikasi o‘z milliy manfaatlariga asoslangan holda ochiq, o‘zaro
manfaatli va konstruktiv tashqi siyosat olib boradi. Respublikaning
zamonaviy tashiq
siyosiy kursi dunyoda va mintaqada shiddat bilan o‘zgarayotgan vaziyat, hamda
mamlakatning ichidagi keng ko‘lamli o‘zgarishlarga asoslanib shakllanadi.
O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosiy faoliyatining bosh maqsadi – davlat
mustaqilligi va suverenitetini, xalqaro maydondagi o‘rni va rolini mustahkamlash, yon-
atrofida xavfsizlik, barqarorlik va ahil qo‘shnichilik
muhitini shakllantirish,
respublikaning tashqi iqtisodiy manfaatlarini faol tarzda ilgari surish.
Respublika harbiy-siyosiy bloklarga qo'shilmaslik kursiga sodiq bo'lib, o'z hududida
xorijiy harbiy bazalar va ob'ektlarni joylashtirishga, shuningdek, mamlakat harbiy
xizmatchilarining chet eldagi tinchlikparvarlik amaliyotlarida yoki harbiy mojarolarda
ishtirok etishiga yo'l qo'ymaydi. O'zbekiston barcha qarama-qarshiliklar
va nizolarni
faqat tinch siyosiy yo'llar bilan hal qilish tarafdori.
O'zbekiston davlatlarning suveren tengligi, kuch ishlatmaslik yoki kuch bilan tahdid
qilmaslik,
chegaralarning
daxlsizligi,
boshqa
davlatlarning
ichki
ishlariga
aralashmaslik; xalqaro majburiyatlarni vijdonan bajarish, inson huquqlarini hurmat
qilish va himoya qilish va xalqaro huquqning boshqa umume'tirof etilgan tamoyilllari
va normalari; xavfsizlikning bo'linmasligi, ochiqlik va pragmatizm, qo'shni mamlakatlar
bilan har tomonlama yaxshi qo'shnichilik munosabatlarini rivojlantirish, mintaqaviy va
xalqaro hamkorlikni mustahkamlash kabi asosiy tamoyillarga tayangan holda tinchlik,
taraqqiyot va farovonlik yo'lida barcha sheriklar bilan
hamkorlikni kengaytirishdan
manfaatdor/.
Tashqi siyosiy faoliyatning asosiy va birinchi darajali vazifalaridan biri bu
2017-2021-
yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi
bo‘yicha Harakatlar strategiyasini samarali amalga oshirishdir.
Ushbu maqsadga erishish uchun tashqi siyosat idorasi oldiga quyidagi vazifalar
qo‘yilgan:
- mamlakatimizda olib borilayotgan demokratik islohotlarni hamda jamiyat va
iqtisodiyotni modernizatsiya qilishning jadal jarayonlarini samarali amalga oshirish
uchun mumkin qadar qulay tashqi siyosiy shart-sharoitlarni shakllantirish;
- Markaziy Osiyoda tinchlik va barqarorlikni saqlash hamda mustahkamlash, mintaqani
xavfsizlik va barqaror taraqqiyot hududiga aylantirish;
- jahonning yetakchi davlatlari va xalqaro tashkilotlar bilan strategik hamkorlik
qilishning mutanosib, ko‘p qirrali tizimini shakllantirish;
- O‘zbekistonning mintaqa va jahon siyosatidagi muhim yo‘nalishlar bo‘yicha xalqaro
tashabbuslarini ilgari surish;
- mahalliy mahsulotlarning eksport hajmini oshirish va
geografiyasini kengaytirish
borasida ko‘maklashish;
- milliy iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investitsiyalar va
ilg‘or texnologiyalarni jalb etishda faol ko‘mak berish;
- mamlakatimizga turistlarni jalb qilish hamda turistik infratuzilmani rivojlantirish
borasida amaliy yordam ko‘rsatish;
- transport va tranzit sohasidagi hamkorlikni kengaytirish va chuqurlashtirishda hamda
xalqaro transport kommunikatsiyalari va logistik infratuzilmalarni rivojlanishiga
ko‘maklashish;
- xorijdagi O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari va yuridik shaxslari huquq va
manfaatlarining har tomonlama himoya qilinishini ta’minlash;
- xorijda istiqomat qilayotgan vatandoshlar bilan aloqalarni mustahkamlash.
Tashqi siyosatimizning bosh ustuvor yo‘nalishi Markaziy Osiyo mintaqasidir.
O‘zbekistonning Markaziy Osiyodagi siyosati mintaqada tinchlik va barqarorlikni
ta’minlashga, mintaqaviy xavfsizlikning
muhim muammolarini hal etishga, shu
jumladan, Afg‘onistondagi vaziyatni hal qilishga ko‘maklashishga qaratilgan.
O‘zbekiston mintaqaviy savdo-iqtisodiy hamkorlikni mustahkamlash, mintaqaning
transport va tranzit infratuzilmasini rivojlantirish, Markaziy Osiyo transchegaraviy
daryolarining suv-energetika resurslaridan oqilona va
kompleks foydalanish hamda
mintaqaning ekologik barqarorligini ta’minlash, chegaralarni delimitatsiya va
demarkatsiya qilish jarayonini yakuniga yetkazish uchun barcha sa’y-harakatlarni
amalga oshiradi.
O‘zbekiston mintaqa davlatlari bilan do‘stona va ahil qo‘shnichilik munosabatlarini
mustahkamlashdan,
ilmiy-texnikaviy
va
madaniy-gumanitar
hamkorlikni
rivojlantirishdan, parlamentlar, chegara hududlari, jamoat
tashkilotlari va oddiy
fuqarolar o‘rtasidagi aloqalarni kuchaytirishdan manfaatdor.
O‘zbekiston Rossiya bilan
2004-yil 16-iyunda imzolangan Strategik hamkorlik
, 2005-
